Tìm hiểu các cách truyền nước đến đám cháy

Nguồn nước và các phương pháp truyền nước đến đám cháy phục vụ chữa cháy

Cách truyền nước đến đám cháy được lấy từ nhiều nguồn khác nhau. Trong thực tế, theo cách tạo ra nguồn có thể phân chia thành các loại nguồn nước sau: Nguồn nước tự nhiên và nguồn nhân tạo.

Nguồn nước tự nhiên bao gồm nước mặt và nước ngầm. Nước mặt là nước phân bố trên mặt đất, nước trong các đại dương, sông, suối, ao, hồ, đầm… Đặc điểm của nước mặt là chịu ảnh hưởng lớn từ điều kiện khí hậu và các tác động khác do hoạt động kinh tế của con người; nước mặt dễ bị ô nhiễm và thành phần hóa lý của nước thường bị thay đổi, nước mặt có thể dùng xe, máy bơm chữa cháy hút trực tiếp.

Nước ngầm là chỉ loại nước nằm bên dưới bề mặt đất trong các không gian rỗng của đất và trong các khe nứt của các thành tạo đá, và các không gian rỗng này có sự liên thông với nhau. Để lấy nước phục vụ chữa cháy, cần khoan các giếng,sử dụng hệ thống bơm và bể chứa dự trữ, khi lấy nước phục vụ chữa cháy, sử dụng xe, máy bơm chữa cháy lấy nước từ bể.

Nguồn nước nhân tạo phục vụ cách truyền nước đến đám cháy bao gồm hệ thống cấp nước tập trung, họng, trụ nước chữa cháy lắp đặt trên tuyến ống cấp nước,bể dự trữ nước chữa cháy và các bến bãi lấy nước chữa cháy ở các nguồn nước tự nhiên như: ao, hồ, sông, suối, kênh…

Tại các phố, ngõ, hẻm không bố trí, lắp đặt được họng, trụ nước chữa cháy nổi có thể lắp đặt họng, trụ nước chữa cháy ngầm để đảm bảo cung cấp nước cho chữa cháy. Tại các khu dân cư có đường hẹp, không thể lắp đặt họng, trụ nước chữa cháy nổi hoặc ngầm hoặc không có hệ thống cấp nước tập trung, thường xây dựng các bể nước PCCC dự phòng cho từng khu vực theo quy định tiêu chuẩn về PCCC.

Tại các ao, hồ, sông, suối, kênh… được quy hoạch làm nguồn nước cho PCCC, cần thiết kế và xây dựng các điểm lấy nước (bến, bãi, hố ga) thuận tiện cho xe chữa cháy lấy nước.

Truyền nước tới đám cháy theo các đường vòi bằng xe chữa cháy hoặc bằng những máy bơm di động. Khi áp lực trong hệ thống đường ống đảm bảo (đường ống áp lực cao) thì có thể lấy nước từ các trụ nước chữa cháy trực tiếp qua đường vòi tới lăng chữa cháy.

Đối với đường ống áp lực thấp, nước được lấy từ trụ nước chữa cháy bằng các xe chữa cháy hoặc bằng các máy bơm di động.

Sử dụng các phương tiện truyền nước tới đám cháy

Các sơ đồ truyền nước của hệ thống máy bơm- đường vòi

Khi không có đường ống dẫn nước hoặc đường ống không đảm bảo lượng nước chữa cháy, nguời ta sử dụng xe chữa cháy lấy nước từ các nguồn nước khác nhau như: Ao, hồ, sông ngòi, bể chứa…

Trong trường hợp khi xe chữa cháy đến đám cháy mà diện tích đám cháy nhỏ, lượng nước cần chữa cháy không cần lớn, hoặc cần phun nước làm mát phục vụ công tác cứu người, chống nổ, sụp đổ cấu kiện…thì từ xe chữa cháy triển khai một đường vòi với 1 lăng chữa cháy. Dạng sơ đồ máy bơm- đường vòi như vậy gọi là lắp đơn giản.

Trường hợp chữa các đám cháy ở xa nguồn nước hoặc xe chữa cháy không tiếp cận gần đám cháy, khi đó phải sử dụng nhiều cuộn vòi lắp với nhau, dạng sơ đồ máy bơm- đường vòi này gọi là lắp nối tiếp.

Để chữa cháy các đám cháy lớn người ta sử dụng đồng thời nhiều đường vòi truyền nước tới các lăng chữa cháy, phục vụ các nhiệm vụ chữa cháy khác nhau, hoặc sử dụng nhiều đường vòi cung cấp nước cho lăng giá. Dạng sơ đồ máy bơm- đường vòi này gọi là lắp song song.

Nếu lắp đường vòi chính với mội số đường vòi nhánh thì dạng sơ đồ máy bơm – đường vòi này gọi là lắp hỗn hợp.

Trong trường hợp xe, máy bơm chữa cháy không tiếp cận gần nguồn nước hoặc mức nước không thể triển khai vòi hút cho xe, máy bơm chữa cháy thì áp dụng sơ đồ xe chữa cháy- đường vòi sử dụng bơm phun tia (Ezectơ) hút nước. Ezectơ hút nước sử dụng trong sơ đồ này thường là loại G-600 hoặc G- 600A.

Tiếp nước giữa các xe, máy bơm chữa cháy

Khi chữa cháy các đám cháy xa nguồn nước, cột áp tạo bởi một máy bơm không đảm bảo truyền nước đến đám cháy, người ta sử dụng phương pháp truyền nước theo các đường vòi bằng các xe chữa cháy đứng nối tiếp nhau. Khi truyền nước, xe thứ nhất đỗ tại nguồn nước, lấy nước và truyền nước vào họng hút của guồng bơm xe đứng tiếp theo. Xe đứng cuối cùng, bơm nước vào đường vòi để chữa cháy.

Khi truyền nước qua bể trung gian, xe thứ nhất đỗ tại nguồn nước, lấy nước và truyền vào bể chứa trung gian (có thể là bể di động hoặc bể chứa xây dựng cố định, có sẵn) xe kế tiếp hút nước từ bể trung gian, truyền sang bể trung gian của xe kế tiếp sau. Xe đứng cuối cùng, hút từ bể trung gian và bơm nước vào đường vòi để chữa cháy.

Khi truyền nước qua nắp téc nước trên các xe chữa cháy, xe thứ nhất đỗ tại nguồn nước, lấy nước và truyền vào xi téc qua nắp của nó trên nóc xe chữa cháy. Xe được tiếp nước tiếp tục truyền sang xi téc của xe kế tiếp sau qua nắp téc. Xe đứng cuối cùng, dùng nước được tiếp, bơm nước vào đường vòi để chữa cháy.

Để đảm bảo hệ thống truyền nước làm việc liên tục thì ở cuối mỗi bậc truyền nước (ở cửa hút của xe bơm tiếp theo) cần phải có cột áp tự do H_td ≥ 10 m.c.n, ở bậc cuối cùng truyền nước (ở lăng chữa cháy) giá trị H_t lấy bằng cột áp tạo nên lưu lượng nước yêu cầu qua lăng chữa cháy. Do đó cột áp của mỗi máy bơm trong hệ thống truyền nước phải đảm bảo khắc phục được chiều cao đẩy của máy bơm này đối với máy bơm khác (Z), cột áp tự do H_td (hoặc là H_t ở cuối hệ thống truyền nước) và tổn thất cột áp trong hệ thống đường vòi h_1-2, h_2-3,  v.v…

Sơ đồ cách truyền nước đến đám cháy sử dụng ezectơ (bơm dòng)

Sơ đồ truyền nước đến đám cháy có sử dụng ezectơ được triển khai trong trường hợp xe chữa cháy hoặc máy bơm hút nước không thuận lợi, do không tiếp cận trực tiếp với nguồn nước, đo chiều cao hút không đảm bảo hoặc do nguồn nước không đảm bảo độ sâu để sử dụng ống hút và giỏ lọc nước của xe, máy bơm chữa cháy…

Nguyên lý làm việc

Đường vòi từ xe chữa cháy đến ezectơ một đầu được lắp vào họng đẩy của bơm, đẩu kia lắp vào đầu nối nhỏ của ezectơ. Đường vòi từ ezectơ về xe chữa cháy lắp vào đầu nối lớn của ezectơ truyền nước trực tiếp vào xitec qua nắp hoặc qua họng chờ.

Từ họng đẩy của xe chữa cháy, triển khai đường vòi truyền nước đến đám cháy gồm đường vòi chính và các đường vòi nhánh. Khi máy bơm hoạt động ổn định, mở van họng đẩy thứ nhất cho nước từ bơm đến ezectơ với lưu lượng Q₁ và cột áp H₁. Theo nguyên lý làm việc của bơm phun tia, tại ezectơ sẽ hút nước từ nguồn với lưu lượng Q₂. Tại cửa ra của ezectơ (cửa lớn) sẽ có lưu lượng Q₁+ Q₂ và cột áp H₂ nước được đẩy về xitéc của xe chữa cháy. Lưu lượng Q₂ qua họng đẩy thứ hai của bơm theo đường vòi tới lăng chữa cháy, còn Q₁ theo họng đẩy thứ nhất quay trở về ezectơ. Cần chú ý quan sát mức nước trong xitéc qua thiết bị kiểm tra.